به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «گلستان ما»؛ پاییز امسال برای جنگل‌های هیرکانی گلستان، بوی دود داشت.

گرمای نابهنگام و کم‌بارشی شدید، شعله‌های خاموش را در جان درختان بیدار کرد و طبیعت سبز شمال کشور را در آزمونی سخت قرارداد.

اما در میان این بحران، حضور سریع و جان‌فدایانه نیروهای منابع طبیعی و مردمی، ورق حادثه را برگرداند؛ کسانی که شب‌وروز بر فراز ارتفاعات صعب‌العبور، با دستان پینه‌بسته و چشمانی بیدار، اجازه ندادند که میراث هزاران‌ساله هیرکانی در خاکستر فرورود.

در گفت‌وگوی با علی‌اصغر نیکویی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، جزئیات کامل عملیات مهار آتش و وضعیت بحرانی جنگل‌های هیرکانی موردبررسی قرار گرفت.

شرایط آب‌وهوایی تا چه میزان در بروز این آتش‌سوزی‌ها مؤثر بوده است؟

نیکویی: در یازده روز گذشته، هیچ بارندگی در سطح استان نداشتیم و متأسفانه میزان بارش پاییزی حدود چهل درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش‌یافته است. این خشکی باعث شد پوشش سطحی جنگل‌ها مانند برگ‌ها و شاخه‌های افتاده به‌شدت مستعد اشتعال شوند.

آتش‌سوزی از روز یکشنبه دوم آذرماه در منطقه درازنو شهرستان کردکوی آغاز شد و به‌سرعت در مسیر باد به مناطق شرق استان گسترش یافت: در همان ساعت‌های اولیه، دو تیم واکنش سریع وارد عمل شدند و موفق شدند بخش عمده‌ای از حریق را مهار کنند؛ اما آتش در طول شب به سمت شهرستان‌های علی‌آباد، رامیان و کلاله پیش رفت. در مجموع حدود ده نقطه از عرصه‌های جنگلی گلستان درگیر شعله‌های بی‌رحم شدند.

برای این شرایط آیا پیش‌بینی لازم صورت‌گرفته بود؟

نیکویی: من خودم شخصاً همهٔ مناطق را پایش کردم؛ شرایط واقعاً سخت بود، مسیرها صعب‌العبور، حجم آتش زیاد، و امکانات محدود، اگر پیش‌بینی، برنامه‌ریزی، و حضور به‌موقع نیروهای یگان حفاظت و همکارانم در منابع طبیعی نبود، شاید امروز باید از نابودی صدها هکتار جنگل سخن می‌گفتیم.

در کنار نیروهای منابع طبیعی، پشتیبانی استاندار، معاونان وی، فرمانداران شهرستان‌های درگیر، نیروهای سپاه، بسیج، هلال‌احمر و جهاد کشاورزی بی‌نظیر بود، همه آمدند، هر کس به‌اندازه توان خود کمک کرد، اما بار اصلی عملیات بر دوش بچه‌های منابع طبیعی بود که با حداقل امکانات و تجهیزات، شبانه‌روز در ارتفاعات و جنگل ماندند.

باوجودآنکه در روزهای پنجشنبه و جمعه پس از وقوع بارندگی بخشی از شعله‌ها فروکش کرد، نیروها عرصه را رها نکردند، همان‌طور که الان با شما صحبت می‌کنم، نیروهای حفاظتی ما در مناطق مختلف مشغول رصد و پایش دقیق اطفا هستند. هر جا دود بلند شود یا بخش کوچکی از کُنده‌ها بسوزد، بلافاصله اعزام می‌شوند تا از شعله‌ورشدن دوباره جلوگیری شود.
  
 هشدار و درخواست از مردم چیست؟

نیکویی: از مردم‌خواهش می‌کنم هنگام ورود به جنگل‌ها، نکات ایمنی را رعایت کنند، حتی یک آتش کوچک از سهل‌انگاری می‌تواند فاجعه‌آفرین باشد.

اگر آتشی روشن می‌کنند، اطراف آن را از برگ و چوب خشک پاک کنند و پس از پایان کار حتماً خاک روی آتش بریزند تا خاموشی کامل حاصل شود، از رهاکردن وسایل شیشه‌ای یا فلزی که ممکن است نور خورشید را منعکس کرده و آتش ایجاد کنند جداً خودداری کنند.

چنانچه کسی رفتار مشکوکی دید یا شاهد افرادی بود که در جنگل آتش روشن می‌کنند یا اقداماتی خطرناک انجام می‌دهند، با شماره‌های رایگان ۱۳۹ یا ۱۵۴ تماس بگیرد. یگان حفاظت منابع طبیعی استان به‌صورت شبانه‌روزی آماده واکنش سریع است و در اولین فرصت در محل حاضر می‌شود.

برای مهار آتش آن هم در مناطق صعب‌العبور چه انتظارات و پشتیبانی‌های نیاز دارید؟

نیکویی: در آتش‌سوزی اخیر در شرق استان، وضعیت بحرانی‌تر بود، به‌ویژه در منطقه فخری که بسیار صعب‌العبور است و انسان به‌سختی می‌تواند در آن تردد کند، برای همین از سازمان مرکزی درخواست بالگرد کردیم. خوشبختانه با هماهنگی وزارتخانه، بالگرد از تهران اعزام شد و نقشی مهم در مهار آتش داشت.

رئیس سازمان منابع طبیعی کشور برای تأمین تجهیزات اولیه و اعتبارات قول مساعد دادند و قول داده‌اند در نخستین فرصت بودجهٔ موردنیاز برای خرید تجهیزات، از جمله دستگاه‌های دمنده و ابزارهای سبک اطفا، فراهم شود تا بتوانیم در آینده با سرعت و ایمنی بیشتری عمل کنیم.

آتش‌سوزی‌های اخیر در سطح کشور از جمله جنگل‌های الیت چه اندازه باعث شده که مسئولان استان گلستان محک بخورند و آماده مقابله با بحران باشند؟

نیکویی: آتش اگرچه بخش‌هایی از جنگل را سوزاند، همبستگی و تلاش شبانه‌روزی مردم و نیروهای ادارات مختلف نشان داد هنوز امید در ریشه‌های جنگل جریان دارد: 
 ما از دل آتش عبور کردیم، اما اجازه ندادیم جنگل بمیرد. در چهارتا پنج‌روز، توانستیم بیست نقطه بحران را کنترل کنیم؛ این در حالی بود که در استان مجاور، مهار یک منطقه چهارتا پنج هکتاری بیش از بیست روز طول کشید. پشتکار نیروها و حمایت مردم، تفاوت را رقم زد.

جنگل‌های هیرکانی میراث هزاران‌ساله این سرزمین‌اند. این امانت باید برای نسل آینده حفظ شود. از همه مردم و مسئولان می‌خواهم کنار ما بمانند تا سبزی این خاک ماندگار بماند.

حادثهٔ آتش‌سوزی پاییز ۱۴۰۴ در جنگل‌های گلستان، نه‌تنها آزمونی برای طبیعت که محک همدلی انسان‌ها با زمین بود.

حضور به‌موقع نیروهای منابع طبیعی، تلاش بی‌وقفهٔ گروه‌های امدادی، و آگاهی‌بخشی عمومی موجب شد تا بحران در نطفه مهار شود. این حماسه سبز، یادآور این حقیقت است که هنگامی که انسان پاسدار طبیعت باشد، طبیعت نیز پاسدار زندگی او خواهد بود.

انتهای خبر/