1398-07-13 12:24
1579
0
65784
پس از 38 سال؛

سردار ساسانی به گرگان بازگشت/ جزئیات تازه از مجسمه سنگی

مجسمه سردار ساسانی که سال ۶۰ خورشیدی در جنگل النگدره گرگان، کشف و سپس در موزه بابل نگهداری می شد اکنون به گرگان بازگشته و مسئولان در تلاش هستند این یادگار تاریخی در شهر خود بماند.

به گزارش گلستان ما به نقل از مهر، حدود سال ۶۰ خورشیدی پس از بارندگی و سیلاب در جنگل النگدره گزارشی از کشف یک مجسمه سنگی دریافت شد. مهدی نوملی از یگان حفاظت میراث اولین کسی بود که به سراغ مجسمه رفت و آن را از نزدیک بررسی کرد.

با تلاش نوملی مجسمه جابجا و به گرگان منتقل شد اما چون آن زمان هنوز استان گلستان وجود نداشت به موزه بابل منتقل شد. این مجسمه که پیکره یک سردار ساسانی است از آن زمان تا کنون در موزه بابل نگهداری شد تا این که تابستان ۹۸ با پیگیری های میراث فرهنگی گلستان برای نمایش به گرگان آورده شد.

وی در این باره به خبرنگار مهر گفت: در پی اطلاعات محلی متوجه شدیم که مجسمه ای در منطقه النگدره در کنار رودخانه ای افتاده به اتفاق یکی از همکاران میراث فرهنگی با یک ماشین لَندور به منطقه رفتیم؛ به علت سنگینی وزن مجسمه با کمک اهالی منطقه آن را از زیر شن و ماسه بیرون آوردیم و به خانه شیرنگی منتقل کردیم.

حالا گفته می شود قرار است با مسئولان میراث فرهنگی مازندران مذاکره شود تا با جابجایی چند اثر تاریخی این سردار در گرگان بماند.

اما مشخصات و ارزش این اثر در چیست؟ این مجسمه تمام قد انسانی که به صورت مرد تنومندی ساخته شده، بر اثر آسیب‌های وارد شده تا پیش از زمان کشف، فاقد گردن، سر، دست راست و قسمت هایی از دو مچ پا به پایین است. از ویژگی های ظاهری می‌توان به ارتفاع ۱۰۴ و پهنای ۵۸ سانتیمتری آن اشاره کرد.

لباس این مجسمه به صورت تن پوش ساده بلندی تا روی زانوها است و شلوار ساده آن نیز ظاهرا تا پایین پای وی ادامه دارد، همچنین نشانه یا برجستگی آشکاری از وجود کمربند در قسمت جلو و پشت مجسمه وجود ندارد.

در میانه بدن، شمشیر مستطیل شکل بلندی از بالای پای چپ تا مچ پا کشیده شده و انگشتان دست به صورت یک برجستگی بر روی دسته شمشیر دیده می‌شوند و به نظر می‌رسد دست چپ وی با ساعد بند پوشانده شده باشد.

از آنجایی که دست راست مجسمه تنها تا قسمت کتف آن وجود دارد، نمی توان با قطعیت نظر داد که آیا به صورت آزاد یا متصل به بدنه بوده است زیرا اثری از انگشتان این دست در نقطه اتصال به کمر مشاهده نمی‌شود.

 مستقیما در زیر گردن، برجستگی قلب مانندی به حالت آویز و تزیینی وجود دارد که با توجه به وجود یک برجستگی در پشت شانه‌ها و بالای کمر، ممکن است بخشی از ادامه شنل یا حتی تزیین ریش وی بوده باشد.

بالاتنه مجسمه ظاهرا به طور آگاهانه‌ای در قسمت شانه‌ها و بازوها و سینه، ستبر و بزرگ نشان داده شده و دارای کمر باریک تر بوده و گویا بیانگر حس قدرت در فرد صاحب اثر است، باتوجه به نوع شکستگی در قسمت پایین پا به نظر می‌رسد مجسمه متصل به یک سطح یا سکویی بوده.

در مورد تاریخ ساخت اثرو بر اساس مطالعات تطبیقی صورت گرفته، در نگاه نخست به نظر می‌رسد با توجه به وجود چندین ویژگی خاص، این‌ مجسمه به دوران تاریخی (اشکانی یا ساسانی) تعلق داشته باشد.

طوری که می‌توان عدم تناسب یا نوع ترکیب اندام و همچنین لباس وی را نشانه پیکر سازی اشکانی دانست، اما وجود شمشیر بلند در قسمت چپ بدن با دست چپ روی آن، وجود نوعی تزئین و گره ریش یا لباس در زیر گردن و همچنین شاید حالت یک دست آزاد یا دست روی کمر همچون برخی نقش برجسته های ساسانی، آن را به دوره ساسانی نزدیک می‌کند.

از نمونه های بسیار مشابه آن می‌توان به مجسمه شاپور اول در کازرون فارس و برخی نقش برجسته‌های ساسانی اشاره کرد که در تاریخ‌گذاری اثر، کمک شایانی کرده است.

بر پایه نظرات برخی باستان شناسان و پژوهشگران تاریخ گرچه تعیین تاریخ ساخت آن دارای دشواری‌هایی است، اما ویژگی‌های دوره ساسانی در این اثر بارزتر است.

این مجسمه نسبت به تعداد بسیار محدود (مجسمه های تمام قد انسانی) در سراسر کشور، از موارد منحصر به فرد محسوب می شود و می توان وجود برخی ویژگی‌های محلی را در نحوه ساخت و پرداخت این اثر در نظر نگاه داشت و با احتیاط به یک فرمانده یا فرد بلند مرتبه درباری و یا حتی خاندان های محلی قدرتمند در منطقه نسیت داد.

حالا پس از نمایش این اثر ارزشمند باید پس از پایان زمان قانونی به بابل برگردد اما مدیرکل میراث فرنگی گلستان می گوید برای ماندن آن تلاش می کند.

ابراهیم کریمی گفت: این مجسمه از موزه بابل برای نمایش موقت به موزه باستان شناسی گرگان منتقل شده اما در تلاشیم که به توافق برسیم و در قبال جابه جایی در مسجد سوادکوه، پیکر مجسمه سردار ساسانی را در این موزه نگه داری کنیم.

انتهاي پيام/

نظرات

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد

پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد

© کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب گلستان ما با ذکر منبع امکان پذیر است.